Tandproblemen zijn één van de meest voorkomende problemen bij konijnen. Jammer genoeg wordt het niet altijd tijdig opgemerkt. Tandproblemen kunnen heel veel klachten veroorzaken, die niet altijd direct gelinkt worden aan het gebit. Problemen ontstaan doordat de tanden niet goed afslijten. Dit kan voorkomen zowel bij de snijtanden als de kiezen of allebei tegelijk. Het gebit van het konijn bestaat uit 4 snijtanden, 20 kiezen en 2 stifttanden. Stiftanden zijn kleine snijtandjes die achter de snijtanden van de bovenkaak staan. De tanden en kiezen groeien gedurende het gehele leven door. De snijtanden groeien 2 tot 2,5 mm per week. Bij een normaal gebit staan de bovensnijtanden voor de ondersnijtanden en raken de ondersnijtanden de stifttanden. Hierdoor slijten de snijtanden netjes op elkaar af. Groei en slijtage zijn in evenwicht ten opzichte van elkaar. De juiste voeding zorgt voor een evenwicht tussen slijtage en groei van de tanden. Tandproblemen ontstaan doordat de tanden niet goed afslijten. Dit kan voorkomen zowel bij de snijtanden als de kiezen of allebei tegelijk. Wanneer dit bij de snijtanden gebeurt, groeien ze door en gaan er dan uitzien als slagtanden. We noemen ze dan ook wel eens olifanttanden. De alsmaar langer wordende snijtanden zullen een weg zoeken en omkrullen. Ze kunnen de lip van het konijn kwetsen en het dier heeft naast pijn ook moeilijkheden met voedsel opnemen.
Symptomen
Een konijn met tandproblemen zal vaak één of meerdere van de volgende symptomen laten zien:
- niet meer of veel minder eten dan gewoonlijk
- speekselen, waardoor de huid rond de bek ontstoken kan raken
- oog- en neusuitvloeiing (dacryoconjunctivitis) door ontsteking van de traanbuizen
- slechte conditie en slechte vacht
- problemen met het maagdarmkanaal, omdat de darmen niet goed werken als het konijn niet eet. Zoals diarree of verstopping
- vermageren
- abcessen in de mond of kaak
- snijtanden die naar buiten steken (olifanttanden)
Het meest typische symptoom is dat de dieren minder of niet meer eten. Een konijn dat niet meer eet, wordt veel sneller ziek in vergelijking met honden of katten. Dit komt omdat zij een heel ander spijsverteringsstelsel hebben dat niet mag stilvallen. Wacht daarom niet te lang om langs te komen als je merkt dat je konijn niet meer goed eet.
Tandproblemen door verkeerde voeding
Een van de belangrijkste oorzaken van tandproblemen is de verkeerde voeding. Het belangrijkste onderdeel van het rantsoen van een konijn is hooi. Niet alleen zorgt hooi voor een goede werking van het spijsverteringsstelsel, het zorgt er ook voor dat het konijn heel de dag aan het kauwen is waardoor er een goede slijtage is van de tanden. Konijnen hebben een gebit dat gemaakt is om veelvuldig te kauwen. De kiezen maken een maalbeweging en blijven zo mooi kort door het kauwen op hooi en gras. De snijtanden worden kort gehouden door het kauwen op groenten en gras. In rust raken de snijtanden van onder- en bovenkaak elkaar niet. Commerciële voeding zoals pellets en mueslimengeling mogen niet het hoofdbestanddeel van het dieet zijn. Konijnen hoeven hier bijna niet op te kauwen waardoor er ook nauwelijks slijtage van de tanden plaatsvindt, met tandproblemen tot gevolg.
Konijnen hebben een ongewone calciumstofwisseling.
Wanneer een konijn voeding met te weinig calcium krijgt (voer met gemengde granen), ontstaat er een tekort aan calcium in het bloed. Dit zal er toe leiden dat het konijn calcium uit zijn kaakbot gaat halen. Dit veroorzaakt botontkalking.
Echter een te hoog calciumgehalte in de voeding zal juist leiden tot een stijging van het gehalte in het bloed. Hierdoor ontstaat, in tegenstelling tot bij andere diersoorten, een verhoging van het calcium in de urine waardoor blaaszand of blaasstenen kunnen optreden.
Preventie voor tandproblemen
Het allerbelangrijkste is de juiste voeding. Hooi en stro zijn de hoofdmaaltijd voor het konijn. Zowel voor de tanden als de spijsvertering is het belangrijk om niet te veel korrels te geven. Het is dus belangrijk om je konijn een goed uitgebalanceerd dieet te geven. Een dieet van hooi en water, zo nu en dan aangevuld met vers groenvoer is alles wat je konijn nodig heeft voor een goede gezondheid. Een jaarlijkse tandheelkundige controle door onze dierenarts, plus een gezond, hoogvezelig dieet zijn twee belangrijke factoren om de tanden van je konijn in goede staat te houden. We kunnen je konijn tandheelkundig onderzoeken met behulp van een speciale mondkegel en goede palpatie. Voor een compleet en grondig onderzoek is er verdoving vereist. Wanneer je konijn onder verdoving wordt gesteriliseerd of gecastreerd, is dit een uitstekende tijd voor ons om een grondig onderzoek uit te voeren.
Mijn konijn eet en laat geen pijn zien, betekent dit dat de tanden gezond zijn?
Nee, zeker niet! Konijnen zijn prooidieren. Dit betekent dat ze in het wild door vanalles gegeten worden, en als ze tekenen tonen dat ze ziek zijn, zijn ze meer geneigd om als diner te eindigen. Onze konijnen verbergen hun pijn op dezelfde manier: daarom moeten wij als eigenaars zo voorzichtig zijn om hen te observeren voor kleine veranderingen, en ervoor te zorgen dat ze frequent op controle bij de dierenarts gaan. Veel konijnen hebben grote abcessen, of grote snedes in de tong, voordat ze tekenen tonen zoals verkleuring of verminderde eetlust. Daarom is het zo belangrijk om de mond van je konijn regelmatig door een ervaren dierenarts te laten controleren. In onze praktijk hebben wij ervaring met tandproblemen bij konijnen en is al het nodige materiaal aanwezig om de tanden te behandelen.